Op 20 november vond de tweede commons-bijeenkomst plaats in de Ru Paré. Er waren zo’n veertig mensen aanwezig,
- afkomstig van de gemeente Amsterdam,
- de Hogeschool van Amsterdam,
- Coeva,
- SWSL,
- de Lucas community,
- het Van der Spek buurthuis
- en planologisch bureau coopolis.
De bijeenkomst bestond uit een gezamenlijke vergadering, werkgroepen en een terugkoppeling vanuit de werkgroepen.
Gezamenlijke vergadering
Inleiding
Martin Stam (emeritus-lector van de Hogeschool van Amsterdam) en Leyla Gezik (Coeva) verzorgden de inleiding. Allereerst werd er teruggeblikt op de eerste bijeenkomst van de commons van 11 september. Leyla deelde een mooi persoonlijke commons- verhaal vanuit haar ervaring in Koerdistan.
Martin vulde dat aan door te vertellen dat er met commons verbindingen gemaakt kunnen worden die door de tijd verloren zijn gegaan. In veel steden (Bologna, Sheffield, Barcelona) bestaan nu initiatieven. Bij voorbeeld Gent en de Wiki pagina van Gent.
Michiel Bauwens heeft samen met Yurek Onzia het commons-transitieplan voor de stad Gent opgesteld:
Belangrijke bevindingen zijn hier terug te vinden.
Visie Hendrik Wagenaar
Hendrik Wagenaar is professor en specialist op het gebied van stedelijke ontwikkeling en democratisering. Hij gaf zijn visie op wat commons moeten zijn. Het gaat om het stimuleren en opzetten van een deeleconomie.
Kenmerken:
- Er is sprake van een of meerdere hulpbronnen.
- Die hulpbronnen worden in gezamenlijk beheer gebruikt. Daar moeten duidelijke afspraken over gemaakt worden.
- De bedoeling is dat de gemeenschap versterkt wordt.
- Er moet op een duurzame wijze omgegaan worden met de hulpbronnen.
- Er is geen eigenaar, wel vruchtgebruik en gedeelde verantwoordelijkheid.
- Zoveel mogelijk deelnemers doen er hun voordeel mee.
Tijdens Hendriks presentatie werd er een filmpje vertoond waarin helder gemaakt werd dat ook al in de Middeleeuwen de mensen gebruik maakten van commons, zoals een gezamenlijke vijver waarin gevist werd. Ten tijde van de opkomst van het handelskapitalisme werden deze commons meer en meer ondergeschikt gemaakt aan de markt en in bezit genomen door particulieren. Hierdoor waren ze niet meer vrij toegankelijk voor de bevolking. Het idee van de commons-beweging is dat de hulpbronnen teruggebracht worden in handen van de gemeenschap. Ze moeten van onderop ingericht worden.
Hendrik stond ook stil bij de vraag in hoeverre het mogelijk is om vanuit lokale initiatieven problemen aan te pakken die hun oorzaak hebben in landelijk beleid en mondiale ontwikkelingen. Misschien lukt het om individuen uit de armoede te brengen maar tegelijk verandert er structureel niks. Dit was voor hem wel een punt om over na te denken. De landelijke en mondiale ontwikkelingen gaan erg de verkeerde kant op.
In aansluiting op Hendriks presentatie vertelde Esma hoe zij de commons beleeft. In drie woorden vatte zij samen wat zij uit de common-bijeenkomsten haalt:
- Commons zijn uitnodigend
- Hoopvol
- Het maakt nieuwsgierig
Pitches voor de werkgroepen
Samenwonen-Samenleven (SW-SL)
Hans Krikke vertelde hoe er vanuit SW-SL er tegen de commons aangekeken wordt. SW-SL neemt allerlei initiatieven ter versterking en vernieuwing van de buurt. Belangrijk daarbij is:
- dat er een organisatiestructuur opgezet wordt zowel voor de eigen organisatie als voor verbinding met partners uit de wijk;
- dat alle partners samen verantwoordelijkheid dragen;
- dat er gezamenlijke inkoop-opdrachten gedaan worden;
- dat grenzen bewaakt worden zodat overheid en markt de ideeën niet wegkapen.
Coeva
Roy Wijks en Marcella van Vloten gaven een korte presentatie over hoe er vanuit Coeva aangekeken wordt tegen commons. Coeva is een opleiding voor ervaringskundigen in armoede. Roy en Marcella gaven aan dat het voor Coeva belangrijk is, dat er :
- erkenning komt voor de waarde van ervaringsdeskundigheid als derde kennisbron naast professionele kennis en wetenschappelijke kennis;
- praktijkplekken (lerende open organisaties) komen voor studenten;
- een goede organisatiestructuur komt.
Lucas Community
Mostefa El Filali van de Lucas Community kon zelf niet aanwezig zijn en had daarom zijn punten op papier gezet. De Lucas Community is gevestigd in een oud schoolgebouw en fungeert als middelpunt van de Wildemanbuurt, een zogeheten krachtwijk in Osdorp Nieuw west.
Vanuit de Lucas Community worden bewoners gestimuleerd tot ondernemen. Bewoners die dat doen worden ‘bewondernemers’ genoemd. Gewerkt wordt met het gilde-principe. Meer gesettelde ondernemers ondersteunen en begeleiden bewoners met het opzetten van een onderneming. Doel is om samen de buurt zelf vorm te geven
Nodig:
- Ondersteuning voor bewoners (kennis van versterking van het lerend vermogen)
- Vrije ruimte om te ondernemen en leren (met behoud uitkering)